Üretimlerini ihracat siparişlerini karşılama yönünde değiştirerek 2000’li yıllarda dış ticarette açılım yoluna giden gemi inşa sanayi, 2014 yılını 1.3 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. 2015 yılını yaklaşık 1.2 milyar dolarla kapatan olan sektör, 2016 yılından umutlu olduğu görülüyor.
Geniş bir kitleye istihdam sağlaması ve ülkenin endüstriyel kapasitesi ile teknolojik know-how’ına da katkıda bulunan sektör, daha hızlı büyümeyi hedefliyor.
Türk gemi inşa sanayi, 2000’li yılların başında ihracata odaklandı. Üretimlerini ihracat siparişlerini karşılama yönünde değiştiren gemi inşa sanayindeki bu süreç, 2008 yılında yaşanan global krize kadar sürdü.
Sektörün, 2010 yılının sonunda küçük tonajlı kimyasal ve petrol tankerlerinin sipariş defterinde ağırlıkta olmasına rağmen konteynerler gibi çeşitli gemi tiplerinin de listede kendilerine yer bulduğu görülüyor. 2003-2008 yılları aralığında Türkiye’nin gelişen üretim kapasitesi ile orantılı olarak ihracat performansının da yükseldiği dikkat çekiyor. 2008 yılına kadar ihracatta gelişme gösteren Türk gemi inşa sanayi ve yat sektörü 2009 yılında gerileme sürecine girdi. Neticede, 2008 yılında 2.650 milyon dolar olan Türkiye’nin ihracatı, 2009 yılında yüzde 31 düşüşle 1.826 milyon dolara geriledi. Bu düşüş 2010 yılında yüzde 39 gibi daha yüksek bir oranla devam etti ve 1.109 milyon dolar değerini buldu.
2.650 milyon dolar ile ülkemizde en yüksek ihracat değerinin 2008 yılında gerçekleştiği ve bu döneme kadar sürekli artış eğilimi gösteren sektör ihracat kapasitesinin kriz döneminden itibaren düşüş yaşayarak dalgalı bir seyir izlediği görülüyor. 2010 yılında 1.109 milyon dolar olan ihracat performansı 2011 yılında gelişme göstererek yüzde 14,9 artış ile 1,271 milyon dolara çıktı. Ancak, 2012 yılında yeniden gerileyerek 813 milyon dolara geriledi.
2003-2009 yılları aralığında ihracat fazlası veren sektörün ithalat değerleri, kriz sonrası dönemde ihracat değerlerine yaklaşarak 2010 yılında aynı seviyeye ulaştı. Son yıllarda ise ihracat değerlerini geçti. 2013′te 1.139 milyon dolar olan sektör dış satımı, 2014 yılının aynı döneminde yüzde 10.1′lik artışla 1.281 milyon doları buldu. Aralık 2013′te 56.46 milyon dolar olan gemi ve yat ihracatı ise Aralık 2014′te 54.58 milyon dolar ile aynı rakamları gösterdi.
2014 Ocak-Ekim ayında 1.052 milyon 929 bin dolar, 2015 yılının aynı döneminde 866 milyon 558 bin dolar ihracat yapıldı. Yüzde 0,7 düşüş görüldü.
İHRACATTA İPİ İSTANBUL GÖGÜSLÜYOR
Sektör dış satımının dörtte üçüne yakınını karşılayan İstanbul’un 2013 yılında 759 milyon dolar olan ihracatı, 2014′te yüzde 21.69′luk artışla 924 milyon dolara ulaştı. İstanbul, Türkiye’nin toplam gemi ve yat ihracatından yüzde 72.12 oranında pay aldığı dikkat çekiyor. İstanbul’a yakın gelecekte rakip olacağı belirtilen Yalova’nın 2013 yılında 281 milyon doları gören ihracatı ise 2014′te yüzde 17.61′lik düşüşle 232 milyon dolara geriledi. Yalova’nın sektörün toplam ihracatından aldığı pay ise yüzde 18.08 olarak kayıtlara geçti. Gemi ve yat sektörünü sırtlayan bu iki il Türkiye’nin toplam gemi ve yat ihracatının da yüzde 90.20′sine yani 1.155 milyon dolarlık harekete imza attı.
İHRACAT PAZARININ LİDERİ NORVEÇ
Sektör 2014 yılında en fazla ihracatı 225 milyon dolar ile İskandinav ülkelerinden Norveç’e gerçekleştirdi. Bu ülkeyi 153 milyon dolar dış satım yapılan Marshall Adaları takip etti. 2015 yılının aynı döneminde 165 milyonla Norveç’e, 119 milyon dolarla Faroe Adaları’na, 53 milyon dolarla Suudi Arabistan’a, 45 milyon dolar ile İtalya’ya, 37 milyon dolarla Birleşik Krallıklar’a, 35 milyon dolarla Marshall Adaları’na, yine 35 milyon dolarla Ürdün’e, 32 milyon dolarla Almanya’ya, 29 milyon dolarla Singapur’a, 27 milyon dolarla Maltay’a ve 283 milyon dolar ile diğer ülkelere ihracat yapıldı.