TÜRKİYE’DE ÇOCUK HAKLARI VAR MI?

 SEDA GÖK

Geçtiğimiz günlerde Türkiye İstatistik Kurumu’nun 5-17 yaş grubundaki çocukları kapsayan Çocuk İşgücü Araştırması açıklandı.

Türkiye genelinde 5-17 yaş grubundaki çocuk sayısı 16 milyon 457 bin kişi ile nüfusun yüzde 20,3’ünü oluşturuyor. Bu çocukların kayıtlara geçmiş 720 bini ne yazık ki çalışıyor. Çocuk işçiler, toplam çocuk nüfusunun yaklaşık yüzde 5’ini oluşturuyor. Oyun ve eğitim çağındaki her 100 çocuğumuzdan beşi çalışıyor.

Verileri biraz daha ayrıntılı baktığımda; çarpıcı değerler var. Türkiye’de 5 yaşındaki bir çocuğun bile istihdamda olduğunu görüyoruz. Özellikle mevsimlik işçi ailelerinin çocuklarında bu durum ile daha fazla karşılaşılıyor.

Kayıt dışı çalışan çocukların, aile işlerinde çalışan çocukların, sokakta çalışanların ve geçici, mevsimlik çalışanlar dâhil edildiğinde durumun daha da içler acısı olduğunu görüyoruz. Biliyor musunuz, Türkiye’de 247 bin çocuk çalıştığı için eğitime devam etmiyor!

Çocuk işçiliği sorunu gelişmekte olan her ülkenin sorunu durumunda… Buradaki kilit nokta ise çocuk işçiliğinin; nüfus, eğitim düzeyi, ekonomik gelişim ve sosyal kalkınma kavramlarıyla doğrudan ilgili olduğunu unutmamız gerekiyor.

Türkiye’de birçok çocuk ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılıyor. TÜİK araştırmasında sokakta oyun oynaması gereken çocukların yüzde 35.9’unun hane halkının ekonomik faaliyetine yardımcı olmak için, yüzde 23.2’sinin ise hane halkı gelirine katkıda bulunmak için çalıştığını gösteriyor.

260 bin çocuğumuz ise ev içinde, karşılığı olmadan, emeği görülmeden ücretsiz aile işçisi olarak çalışıyor.

Bir ara başlık daha verelim.

Burada dikkat çeken husus istihdamdaki çocukların yarısından çoğunun ekonomik nedenlerle çalıştığı gerçeği… 5-17 yaş grubundaki çalışan çocukların yüzde 34.3′ünün eğitime devam etmiyor. Bugün Türkiye’de 247 bin çocuk, istihdamda olduğu için eğitimine devam etmiyor. Tüm bu rakamlara bakıldığında, 12 yıllık zorunlu eğitime rağmen çocukların eğitimde olmadığı bir tablo ile karşı karşıyayız. Bu rakamlardan sonra Türkiye’de çocuk hakları var diyebilir miyiz?