Hepimiz Covid-19 salgınının ne zaman sona ereceğini merak ediyor. Aşıların kullanıma sunulmasına rağmen, endişe verici varyantlar ve hastalığın ilerlemesi Covid-19’un kalıcı mı olacağı endişesini beraberinde getiriyor. Ancak bu alandaki kanaat önderlerinin yorumlarından çıkardığım öncelikli başlık; bu salgınla yaşamayı öğrenmemiz gerektiği…

Geçtiğimiz günlerde McKinsey & Company’nin yaptığı bir araştırmayı inceleme imkanım oldu.

Araştırmaya göre Delta varyantının çoğu ülkede genel sürü bağışıklığını etkin bir şekilde erişilemeyecek bir şekilde uzaklaştırdığı şeklinde yorum dikkat çekiyor. Sürü bağışıklığı olmasa bile normale geçişin mümkün olduğu belirtilen araştırmada endemikin, sürü bağışıklığından daha gerçekçi bir son nokta olabileceği yönünde gerçekleşti. En büyük genel riskin ise muhtemelen önemli bir yeni varyantın ortaya çıkması olduğu belirtiliyor. Araştırmaya göre Delta virüsü atlatıldıktan sonra normale geçiş başlayabilir.

Bulgular, pandeminin ne zaman sona ereceği konusunda yeni soruları gündeme getirdi. Bununla birlikte Birleşik Krallık’ın deneyimi, bir ülkenin Delta kaynaklı bir vaka dalgasını atlattıktan sonra, halk sağlığı önlemlerini gevşetebileceğini ve normale geçişe devam edebileceğini gösteriyor. Bunun ötesinde, daha gerçekçi bir epidemiyolojik son nokta, sürü bağışıklığı elde edildiğinde değil, ülkeler Covid-19′un yükünü endemik bir hastalık olarak yönetilebilecek kadar kontrol edebildiğinde gelebilir. Bir ülkenin bunu yapma kabiliyetine yönelik en büyük risk, muhtemelen daha bulaşıcı, hastaneye yatışlara ve ölümlere neden olma olasılığı daha yüksek olan veya aşılanmış insanları daha fazla enfekte etme kabiliyetine sahip yeni bir varyantın ortaya çıkması olacak.

Normalleşmeye geçişin sağlanması için aşılama oranlarının artırılması gerekli. Bununla birlikte, aşı tereddüdünün hem Delta varyantının yayılmasını önlemek hem de sürü bağışıklığına ulaşmak için kalıcı bir zorluk olduğu kanıtlanmış durumda. ABD Gıda ve İlaç İdaresi, Pfizer’in Covid-19 aşısını şu anda tamamen onayladı ve yakında diğer tam onaylar da gelebilir. Bu da aşı oranlarını artırmaya yardımcı olabilir.

Önümüzdeki aylarda aşıların çocuklara da sunulması muhtemel görünüyor. Bazı ülkelerde nüfusun önemli bir bölümünü oluşturan bir grubun korunması salgının seyrini değiştirebilir.

Araştırmaya göre bazı ülkeler için olası bir epidemiyolojik son nokta olabilir. Ancak Delta varyantı bunu kısa vadede ulaşılamaz hale getirdi. Ülkelerin, Covid-19′un endemik hale geldiği ve toplumların -grip ve diğer hastalıklarla ilgili olduğu gibi- devam eden hastalık yükünün yeterince düşük olduğuna karar verdiği alternatif bir epidemiyolojik son noktaya ulaşması muhtemel. Öte yandan ülkelerin pandeminin sonuna ulaşmak için değişen beklentileri var. Ülkeler risk gruplarına göre üç gruba ayrılıyor. Bunlardan birini yüksek aşılı ülkeler oluşturuyor. Başta Kuzey Amerika ve Batı Avrupa olmak üzere bu ülkeler yüksek aşılı ülke grubunda yer alıyor.

İkinci grubu ise kasa kontrolörleri oluşturuyor. Bu grup, bugüne kadar COVID-19 ile ilişkili ölümleri sınırlamada en başarılı olan Singapur gibi ülkeleri içeriyor. Tipik olarak sıkı sınır kısıtlamalarını ve ithal vakalara karşı güçlü bir halk sağlığı tepkisini sürdürüyor. Sakinleri, uluslararası seyahat sınırlamalarının yanı sıra, halk sağlığı kısıtlamaları olmaksızın, çoğunlukla uzun süreli göreceli normallik yaşıyor.

Avustralya gibi bu gruptaki bazı ülkeler son zamanlarda vakalarda Delta kaynaklı bir artışla karşı karşıya kaldı, ancak mutlak anlamda hastalık yükü diğer ülkelere göre düşük kalıyor. Bu ülkeler sınır kısıtlamalarını süresiz olarak sürdürmeyi seçmedikçe, hükümetler nüfusun yeterli bir bölümünün aşılandığını belirledikten sonra endemik Covid-19 riskini kabul edebilirler. Aşının piyasaya sürülme hızı ülkeler arasında değişiyor. Ancak çoğu durumda sınırların yeniden açılması, kısmen diğer gruplardaki ülkelerdeki halk sağlığı sonuçlarına bağlı olarak 2022′ye kadar başlamayabilir. Covid-19’u endemik olarak yönetmek bazı ülkeler için zor olabilir.

Üçüncü ve son grup ise risk altındaki ülkelerdir. Esas olarak çoğu düşük gelirli ve birçok orta gelirli ülkeyi içeren bu grup henüz yeterli aşı dozuna erişebilmiş değil.

Genel bağışıklıklarının tahminleri, hala önemli hastalık dalgaları riski olacak kadar düşük kalıyor. Son tahminler, bu ülkelerin yüksek aşı kapsamına ulaşmasının muhtemelen 2022′nin sonlarına veya 2023′ün başlarına kadar süreceğini gösteriyor. Covid-19′u endemik bir hastalık olarak yönetmeleri için olası zaman çerçevesi bu grup için oldukça az.